Spellen heb je zowel digitaal als niet digitaal. Spellen kunnen op verschillende manieren worden ingezet in het onderwijs om concepten te visualiseren of het leren spannender of uitdagender te maken.
Gamification en gameful design hebben invloed op het hele leerproces. Spellen die gebruikt worden in het onderwijs vormen een andere tak van sport. ZIj focussen op deelgebieden en bepaalde lesstof. Het ontwerpen van een goed, uitdagend spel is niet eenvoudig. Het vergt inzichten in spelontwerp die verder gaan dan gameful design. Echter, een goed ontworpen spel kan een grote bijdrage leveren in het begrijpen van concepten en het eigen maken van kennis.
Decennialang werken we in het onderwijs uit een tekstboek met een werkboek. We maken een opdracht, met een puzzeltje hier en daar, kijken ze na en gaan door met de volgende opdracht. Als er al een spelletje werd gespeeld was het vaak extra. Spellen moeten eigenlijk eenzelfde status krijgen als een opdracht in het werkboek: ze zijn een integraal onderdeel van het leerproces. Spellen bieden nieuwe mogelijkheden om stof op een manier inzichtelijk te maken dat voor boeken moeilijk is.
Edugames
Spellen in het onderwijs hebben een slechte start gemaakt met de EduGames. EduGames zijn ontworpen om woordjes en concepten op een speelse manier te leren. Dat klinkt goed, maar het probleem bij EduGames is dat het leren er zo duimendik bovenop ligt dat de speler het vaak niet als spel ziet, maar als een plat leerobject. Schiet, bijvoorbeeld, met je ruimteschip alle objecten kapot met een getal die je kunt delen door drie. Voor jongeren wordt dit heel snel saai. EduGames laten zien dat er nog veel onwetendheid is in het onderwijs over goed ontworpen spellen.
Serious Games
Serious Games willen een belangrijk politiek, sociaal of cultureel punt aansnijden. Serious games willen de speler voorbij het spel iets leren over zaken in de wereld. Een hele bekende Serious Game is Darfur is Dying, waar de speler leert over de zware omstandigheden in Darfur door zelf een dorp te managen.
Roleplaying Games
(Offline) roleplaying games helpen bij de sociale interactie tussen spelers (en leerlingen) om bepaalde problemen op te lossen. Rollenspel helpt spelers identiteiten te begrijpen in bepaalde situaties en te ontwikkelingen. Twee bekende concepten zijn Model United Nations (MUN) en Escape Room.
MUN
Een MUN is een larp waar leerlingen de Verenigde Naties naspelen om met oplossingen te komen voor wereldproblemen. De leerlingen komen uit verschillende landen over de hele wereld, maar nemen de rol aan van een ander land. De conferentie duurt vaak meerdere dagen waar leerlingen niet alleen met elkaar, in het Engels, in discussie gaan, maar ook een persafdeling moeten onderhouden en de catering moeten verzorgen. Er is ook een Franse variant: MFNU (Modèle Francophone des Nations Unies).
Escape room
Escape room is een fenomeen dat de laatste jaren steeds populairder wordt in Nederland. Je bent een gevangene en moet door middel van puzzels (en/of rollenspel) een gevangenis uit zien te komen. Voor het onderwijs zijn er verschillende varianten bedacht waarbij leerlingen hun vaardigheden over bepaalde concepten moeten toepassen. Een gespecialiseerde website is: www.escapetheclassroom.nl.
Kaartspellen/bordspellen
Kaart- en bordspellen kunnen bepaalde kennis of concepten uitlichten. Deze spelen kunnen alleen gespeeld worden, in teamverband, of tegenelkaar. Om te voorkomen dat deze spellen EduGames worden, moet in eerste instantie worden gedacht aan het spelplezier: “is dit spel leuk of interessant om te spelen als ik het didactische eruit haal, in andere woorden, is de activiteit leuk om te doen?” Als je eerst focust op wat er geleerd moet worden, raak je de kern van het spelen van spellen uit het oog. In het ontwerpproces komt de didactische kant zeker meer naar de voorgrond. Echter, een leerling leert meer van een spel dat zijn interesse wekt, dan een spel dat overduidelijk een stampmethodiek kent.
Video games
Video games voor het onderwijs zijn lastiger voor een docent om te ontwerpen. Voor talendocenten zijn er wel text based varianten, waar je zelf, of leerlingen, een spel kunt ontwikkelen puur gebaseerd op tekst. Twee programma’s om dit (gratis) te op te zetten zijn Inform 7 en Quest. Lesmateriaal voor Engels en Nederlands kan je vinden op www.game-ondd.nl. Ik daag niet-taaldocenten uit een variant te bedenken voor hun vak. Ik zie mogelijkheden.
